Het goede nieuws : je kunt vandaag nog checken of jouw e-mailadres of wachtwoord ooit is uitgelekt. Er bestaan betrouwbare tools die grote datalekken bijhouden. Zo kun je bijvoorbeeld via https://vigilance-internet.com vrij eenvoudig nagaan of jouw gegevens ergens zijn opgedoken. Geen gedoe, geen account nodig. Gewoon invullen en kijken wat eruit komt. Spannend ? Ja. Nuttig ? Absoluut.

Hoe weet je of je wachtwoord is gelekt ?

Meestal merk je het niet meteen. Dat vind ik misschien nog wel het engste. Geen alarm, geen sirene. Soms alleen vage signalen. Een melding dat iemand heeft geprobeerd in te loggen. Of een account dat ineens is geblokkeerd. Of, en die is klassiek, spam die ineens “uit jouw naam” wordt verstuurd.

Concreet kun je letten op dit soort dingen :

– Onbekende inlogpogingen (bijvoorbeeld ’s nachts, vanaf een vreemd land)
– Wachtwoord werkt ineens niet meer, terwijl je zeker weet dat je het goed intikt
– Meldingen van websites over verdachte activiteit
– Je e-mailadres duikt op in spam- of phishingmails

Heb je niks gemerkt ? Dat zegt helaas niet alles. Sommige gelekte databases zwerven jarenlang rond voordat ze echt misbruikt worden. Dat verraste mij eerlijk gezegd best toen ik dat voor het eerst ontdekte.

Oké… mijn gegevens zijn gelekt. Wat nu ?

Niet in paniek raken. Echt. Haal even adem. Dit is wat je meteen moet doen, stap voor stap.

1. Verander direct je wachtwoord
Begin bij het getroffen account. En nee, niet “Welkom123!” of dezelfde met een extra uitroepteken. Maak ‘m écht nieuw. Lang, uniek, liefst met een wachtwoordmanager. Persoonlijk gebruik ik er al jaren één, en ik wil nooit meer terug.

2. Gebruik dat wachtwoord nergens anders meer
Dit is een pijnlijke. Want we doen het bijna allemaal. Eén wachtwoord voor meerdere sites. Handig, maar levensgevaarlijk. Als één site lekt, liggen ze allemaal open. Als een rij dominostenen.

3. Zet tweestapsverificatie aan
Serieus, dit scheelt zó veel ellende. Zelfs als iemand je wachtwoord heeft, komt hij er zonder die extra code niet in. Kost je één minuut om aan te zetten. Misschien twee. Dat is het dubbel en dwars waard.

4. Check ook je andere accounts
Gebruik je hetzelfde e-mailadres ergens anders ? Ga die langs. Ja, het is even werk. Zet een kop koffie, neem er tien minuten voor. Je toekomstige zelf gaat je bedanken.

Waarom dit vaker gebeurt dan je denkt

Datalekken klinken als iets groots. Hackers in donkere kamers, hoodies, groene letters op schermen. Maar vaak is het gewoon slordigheid. Slecht beveiligde databases. Oude software. Wachtwoorden die nooit zijn geüpdatet.

En laten we eerlijk zijn : sommige websites nemen beveiliging niet zo serieus als ze zouden moeten. Dat vind ik soms echt frustrerend. Jij vertrouwt je gegevens toe, en zij laten de achterdeur openstaan.

Hoe voorkom je dit in de toekomst ?

Je kunt het nooit voor 100% voorkomen. Dat is de realiteit. Maar je kunt het risico flink verkleinen.

– Gebruik unieke wachtwoorden per site
– Werk met een wachtwoordmanager
– Activeer tweestapsverificatie waar het kan
– Wees kritisch met waar je je e-mailadres achterlaat
– Check af en toe of je gegevens zijn gelekt

Het klinkt misschien als veel, maar als je het eenmaal hebt ingericht, kost het nauwelijks moeite. En de rust die het geeft ? Die is echt fijn.

Tot slot, even eerlijk

Als je dit leest en denkt : “Dat regel ik later wel”… ja, dat dacht ik ook. Tot ik zelf eens zo’n melding kreeg. Sindsdien ben ik een stuk scherper. Niet paranoïde, gewoon bewust.

Dus, wanneer heb jij voor het laatst je wachtwoorden gecheckt ? Misschien is vandaag een goed moment.

In de basis is een HDD een klassieke harde schijf. Met draaiende platen, een soort mini-platenspeler in je pc. Een SSD? Geen bewegende delen. Alles gebeurt met chips, razendsnel. Dat klinkt technisch, maar je merkt het meteen. Je pc start niet meer in een halve eeuwigheid, maar gewoon… hup, klaar.

Overigens, als je ooit onderdelen hebt gezocht en verdwaald bent geraakt in webshops, dan weet je hoe fijn een duidelijke site is. Ik surf zelf regelmatig even naar https://www.tout-informatique.fr om prijzen of specs te checken. Gewoon overzichtelijk, geen poespas. Dat helpt bij keuzes maken, zeker als je twijfelt tussen meerdere schijven.

Snelheid : hier wint de SSD zonder discussie

Laat ik het zo zeggen : toen ik mijn oude laptop van een HDD naar een SSD ombouwde, dacht ik serieus dat ik een nieuwe computer had gekocht. Geen grap. Windows startte in 12 seconden in plaats van anderhalve minuut. Programma’s ? Meteen open. Geen koffie meer zetten tijdens het opstarten.

Een HDD haalt gemiddeld zo’n 80 tot 120 MB/s.
Een SATA-SSD zit al rond de 500 MB/s.
En een NVMe-SSD? Die kan makkelijk boven de 3000 MB/s knallen.

Dat verschil voel je. Elke klik. Elk bestand. Elke update. Als je ooit hebt gevloekt omdat Photoshop traag opent of omdat je browser blijft hangen… ja, dan weet je genoeg.

Opslagcapaciteit en prijs : hier vecht de HDD terug

Maar hé, eerlijk is eerlijk. HDD’s hebben nog steeds een voordeel : prijs per gigabyte. Voor weinig geld heb je 2 of 4 TB opslag. Ideaal voor fotoarchieven, video’s, back-ups. Dingen die je niet elke dag opent.

Een SSD van 4 TB? Die bestaat, ja. Maar je portemonnee huilt een beetje. Of veel. Dus misschien dat je denkt : “Moet ik dat wel doen ?” Tja, misschien niet. Ik vind zelf een combinatie vaak slim : SSD voor het systeem, HDD voor opslag. Beste van twee werelden.

Geluid, warmte en… rust

Wat me persoonlijk altijd stoorde aan HDD’s : dat zachte getik. Vooral ’s avonds, als alles stil is. Dat gezoem, dat kleine gekras. Met een SSD? Stilte. Complete stilte. Geen trillingen, geen warmte die zich opstapelt.

En ja, SSD’s zijn ook zuiniger. Je laptopaccu gaat langer mee. Geen gigantisch verschil, maar toch. Elk procentje telt als je in de trein zit en geen stopcontact ziet.

Betrouwbaarheid : wie houdt het langer vol ?

Hier wordt het interessant. HDD’s slijten mechanisch. Logisch, want er draait continu iets. SSD’s hebben geen bewegende delen, maar die hebben weer een limiet op schrijfcycli. In de praktijk ? Voor normaal gebruik maakt het nauwelijks uit.

Ik heb SSD’s gezien die na 8 jaar nog perfect draaien. HDD’s die na 3 jaar ineens rare geluiden maken. Het blijft een beetje geluk hebben. Maar over het algemeen : voor dagelijks gebruik vertrouw ik SSD’s meer. Ze voelen gewoon… stabieler.

Welke moet jij kiezen ?

Dus, wat nu ? Even heel concreet :

• Voor snelheid, comfort en een “nieuwe pc”-gevoel : SSD. Zonder twijfel.
• Voor goedkope opslag van veel data : HDD is nog steeds prima.
• Voor de meeste mensen : SSD als hoofddisk + eventueel een HDD erbij.

Gebruik je je pc voor werk, studie, internet, een beetje foto’s ? Neem een SSD. Game je veel ? SSD. Word je gek van wachten ? SSD. Serieus, het is de upgrade met de meeste impact die je kunt doen.

Twijfel je nog steeds ? Vraag jezelf dit af : wil je tijd besparen of geld besparen ? Meestal is het antwoord sneller gegeven dan je denkt.

Persoonlijk neem ik altijd eerst een half uurtje om de basis goed te zetten. Dat voorkomt later irritatie, vastlopers en dat moment waarop je denkt : “Had ik dit maar eerder gedaan.” Ik kijk daarbij soms ook even rond op andere informatieve sites, zoals https://allonumerique.fr, gewoon om te checken of ik niets vergeet. Dat scheelt zoeken, en vooral tijd.

Een goede webbrowser (en nee, dat is niet vanzelfsprekend)

Ja, de standaardbrowser is beter geworden. Zeker. Maar veel mensen stappen toch over. Google Chrome is snel en werkt perfect als je veel met Gmail, Google Drive of YouTube doet. Mozilla Firefox voelt voor mij persoonlijk iets rustiger, en ik heb het idee dat privacy daar net iets serieuzer wordt genomen. Kleine verschillen misschien, maar je merkt ze elke dag. Wat gebruik jij nu eigenlijk ?

Beveiliging : niet overdrijven, wel checken

Vroeger installeerde iedereen meteen een extra antivirus. Tegenwoordig is dat vaak niet nodig. Microsoft Defender, standaard aanwezig op Windows, doet zijn werk verrassend goed. Echt waar. Zolang hij aanstaat en up-to-date is, zit je prima. Ik heb pc’s gezien die vanaf dag één traag werden door “gratis” antivirussoftware vol meldingen en pop-ups. Daar word je niet vrolijk van.

Een wachtwoordmanager (serieus, doe dit)

We zeggen allemaal : “Dat onthoud ik wel.” Totdat je tien accounts verder bent. Een wachtwoordmanager zoals Bitwarden of 1Password maakt je digitale leven een stuk relaxter. Sterke, unieke wachtwoorden zonder nadenken. In het begin even wennen, ja. Maar daarna wil je niet meer terug. Ik in elk geval niet.

Teksten, tabellen en bestanden openen

Niet iedereen heeft zin om meteen te betalen voor Microsoft Office. Snap ik. LibreOffice is gratis en kan vrijwel alles wat je nodig hebt : teksten schrijven, spreadsheets openen, presentaties bekijken. Zelfs Word- en Excel-bestanden openen gaat meestal probleemloos. Voor dagelijks gebruik is dit gewoon een prima keuze.

PDF’s lezen en bestanden uitpakken

PDF’s kom je overal tegen. Formulieren, handleidingen, facturen. Adobe Acrobat Reader blijft een veilige keuze om ze te openen en soms in te vullen. En dan 7-Zip. Zo’n tool waar je pas aan denkt als je hem nodig hebt. Bestanden uitpakken, mappen comprimeren, klaar. Licht, snel, geen poespas.

Video’s afspelen zonder gedoe

Voor lokale video’s is er eigenlijk maar één naam die altijd terugkomt : VLC Media Player. Hij speelt bijna alles af. Ook dat ene vreemde bestand waarvan je dacht dat het kapot was. Geen reclame, geen gedoe. Gewoon klikken en kijken.

Back-ups : dit stel je niet uit

Dit is zo’n onderwerp waar mensen vaak pas aan denken als het te laat is. Een pc kan crashen, gestolen worden of gewoon ineens raar doen. Gebruik OneDrive, Google Drive of een externe harde schijf. Het maakt me niet eens uit welke. Als je maar vanaf dag één iets regelt. Geloof me, dat scheelt stress later.

Kleine tools die groot verschil maken

Denk aan een slimme uninstaller zoals Revo Uninstaller om ongewenste software écht weg te halen. Of een betere screenshottool dan de standaardoptie. En laat Windows Update gewoon zijn werk doen. Niet spannend, wel belangrijk. Dit soort dingen merk je pas als ze ontbreken.

Even alles op een rij

Met deze software is je nieuwe pc meteen klaar voor dagelijks gebruik. Geen rommel, geen overbodige ballast. Gewoon een fijne, snelle computer waar je op kunt vertrouwen. Heb jij ooit een programma vergeten te installeren en daar later spijt van gehad ? Grote kans van wel. Daarom : begin goed, dan heb je er elke dag plezier van.

In dit artikel ga ik geen vaag technisch verhaal ophangen. We gaan het hebben over échte oorzaken, dingen die ik zelf ben tegengekomen (soms pijnlijk herkenbaar). En als je meer wilt snappen over hoe websites en systemen technisch in elkaar steken, ik lees zelf af en toe op https://webmaster-en-herbe.com – lekker no-nonsense, net als dit stuk. Oké, laten we erin duiken.

1. Te veel programma’s die automatisch opstarten

Dit is zó’n klassieker dat het bijna saai wordt. Maar serieus, check het eens. Spotify, Teams, Adobe, dat ene printerprogramma dat je nooit gebruikt… alles wil tegelijk opstarten.

Oplossing :
Open Taakbeheer (Ctrl + Shift + Esc), ga naar Opstarten en zet alles uit wat je niet nodig hebt. Durf. Windows overleeft het wel.

2. Je harde schijf is gewoon… vol

Windows houdt niet van volle schijven. Echt niet. Onder de 15% vrije ruimte gaat het systeem zich gedragen als een oude brommer in de winter.

Oplossing :
Verwijder oude downloads, video’s, installaties. Of verplaats ze naar een externe schijf. Dat lucht letterlijk op.

3. Nog steeds een oude HDD in plaats van een SSD

Dit is misschien pijnlijk om te horen, maar als je nog een klassieke harde schijf hebt : dat is waarschijnlijk dé boosdoener. Het verschil met een SSD is dag en nacht. Geen grap.

Oplossing :
Upgrade naar een SSD. Zelfs een goedkope. Ik heb laptops van 10 jaar oud ineens weer “snel” zien aanvoelen.

4. Te weinig RAM-geheugen

4 GB RAM in 2025? Dat is echt krap. Chrome alleen al eet dat op alsof het chips zijn.

Oplossing :
8 GB is eigenlijk het minimum. 16 GB voelt comfortabel. Check of upgraden mogelijk is, soms kost het minder dan je denkt.

5. Windows-updates die op de achtergrond draaien

Windows doet soms alsof er niets aan de hand is, terwijl hij stiekem van alles aan het downloaden en installeren is.

Oplossing :
Laat updates volledig afronden. Herstart je pc. Ja, echt herstarten, niet “afsluiten”.

6. Te veel rommelsoftware (bloatware)

Nieuwe pc’s zitten er vol mee. Proefversies, “handige tools”, marketingtroep. Het vreet resources.

Oplossing :
Ga naar Apps & Onderdelen en wees kritisch. Als je het nooit gebruikt : weg ermee.

7. Antivirus die overijverig is

Sommige beveiligingsprogramma’s doen alsof elk bestand verdacht is. Gevolg : alles wordt traag.

Oplossing :
Windows Defender is vaak meer dan genoeg. Extra antivirus kan juist vertragen.

8. Te veel browser-extensies

Die ene handige extensie is leuk. Maar tien tegelijk ? Dan wordt je browser loodzwaar.

Oplossing :
Schakel extensies uit die je niet dagelijks gebruikt. Vooral in Chrome en Edge merk je direct verschil.

9. Achtergrondprocessen die blijven hangen

Soms crasht iets half, zonder dat je het ziet. Ondertussen blijft het systeem hard werken.

Oplossing :
Check Taakbeheer en sluit processen die absurd veel CPU of geheugen gebruiken.

10. Verouderde drivers

Niet sexy, wel belangrijk. Oude drivers kunnen Windows echt afremmen, vooral bij grafische prestaties.

Oplossing :
Gebruik Windows Update of de website van de fabrikant. Niet alles hoeft, maar de belangrijkste wel.

11. Oververhitting (ja, echt)

Een laptop die heet wordt, gaat zichzelf afremmen. Bescherming, noemen ze dat. Jij noemt het : sloom.

Oplossing :
Maak ventilatiegaten schoon. Zet je laptop niet op een deken. Dat klinkt logisch, maar toch…

12. Windows is gewoon “vervuild” geraakt

Na jaren installeren, verwijderen, tweaken… kan Windows langzaam dichtslibben. Dat voel je.

Oplossing :
Een frisse herinstallatie. Klinkt heftig, maar soms is het magisch. Alsof je pc weer ademhaalt.

Wanneer is het tijd voor een nieuwe pc ?

Eerlijk ? Soms ligt het niet aan instellingen, maar aan leeftijd. Als je alles geprobeerd hebt en hij blijft traag… misschien is het tijd. En dat is oké.

Maar check eerst deze 12 punten. Grote kans dat je Windows daarna weer soepel aanvoelt. Heb jij een oorzaak herkend ? Of twijfelde je bij nummer 3? Je bent niet de enige